Alpaki

Alpaki to zwierzęta pochodzące z Ameryki Południowej, wywodzące się od dziko żyjącej wikuni. Zostały udomowione około 9 tys. lat temu na terenach dzisiejszej Argentyny, Peru, Boliwii i Chile ze względu na swoją wyjątkowo ciepłą i delikatną wełnę.

alpaki

Największe sukcesy w hodowli osiągnięto w okresie kultury inkaskiej w XII-XV w. W tym czasie hodowla nie ograniczała się do terenów górzystych, ale prowadzona była także na nizinach położonych nad oceanem.

Legenda Inków głosi, że alpaki pojawiły się na świecie kiedy bogini zakochała się w śmiertelnym mężczyźnie. Ojciec bogini pozwolił jej przebywać z kochankiem tylko wtedy, gdy jej ukochany będzie opiekował się jej stadem alpak. Gdy bogini zeszła do świata śmiertelników, jej alpaki podążyły za nią. Ich miłość kwitła, póki mężczyzna nie upolował drobnej zwierzyny. Bogini chciała uciec do domu. Kochanek próbował powstrzymać ją przed tym, ale nie był w stanie. Zdołał pochwycić tylko kilka alpak z jej stada. I tak Inkowie zyskali alpaki, pozyskali z nich wełnę, mięso i mleko.

Niestety podczas konkwisty hodowla alpak została zaniedbana, a Hiszpanie mocno uszczuplili stada. Przetrwały głównie hodowle znajdujące się w wyższych partiach gór, gdzie do dziś hoduje się alpaki.

Alpaki występują w dwóch odmianach huacaya i suri. Rasa huacaya stanowi 90% całej populacji alpak. Charakteryzuje się gęstym runem i mocno karbowanym włosiem, rosnącym prostopadle do powierzchni ciała. Runo jest miękkie i sprężyste w dotyku. Uważa się, że do dominacji tej rasy przyczynili się konkwistadorzy, którzy zepchnęli hodowlę alpak na zimniejsze tereny górskie, gdzie grubsza i cieplejsza okrywa włosowa była bardziej przydatna. Alpaki rasy suri posiadają luźne runo, które układa się w długie, zakręcone kosmyki i posiada delikatny, jedwabisty połysk. Według naukowców alpaki suri były częściej spotykane w prekolumbijskiej Ameryce Południowej, kiedy hodowano je w niższych partiach gór oraz na nizinach (za Wikipedia). Zwierzęta rasy huacaya strzyże się raz do roku, a rasy suri raz na dwa lata.

Wełna alpak wykorzystywana jest szeroko w przemyśle odzieżowym. Wysoko cenione są płaszcze, koce i narzuty oraz dodatki. Wykorzystywana jest także w rękodziele do produkcji dywaników, ozdób, biżuterii i zabawek.

Poza włóknem alpaki są hodowane ze względu na mięso o wysokiej zawartości białka i niskiej zawartości tłuszczu. Wysokiej jakości świeże mięso może być przetwarzane na różne wyroby wędliniarskie. Ze względu na rosnący popyt na zdrowe mięsa egzotyczne jest powodem dla którego mięso alpak staje się popularne poza Ameryką Południową.

Ze względu na swój łagodny charakter i miły wygląd stosowane są w terapiach różnego rodzaju. Pomagają osobom przebywającym w szpitalach, hospicjach oraz domach spokojnej starości.  Alpaki potrafią uspokoić dziecko, oferując bliskość i delikatność, łagodzą stres, obniżają ciśnienie krwi a ich obecność daje poczucie normalności. Kontakt ze zwierzętami działa też motywująco i antydepresyjnie, rozwija chęć brania udziału w zajęciach z grupą i interakcji z innymi ludźmi.

Poza terapią z osobami chorymi i niepełnosprawnymi, alpaki coraz częściej stanowią atrakcję dla dzieci. Popularne stają się wizyty w przedszkolach i szkołach, podczas których dzieci mogą poznać te zwierzęta i spędzić miło czas. W hodowlach i ośrodkach terapeutycznych pojawiła się także możliwość odbycia spaceru z alpakami, który może stanowić uzupełnienie terapii, rozrywkę dla dzieci i dorosłych, a także być sposobem na uprawianie turystyki pieszej w regionach szczególnie atrakcyjnych o wysokich walorach przyrodniczych.

Chociaż z natury alpaki są łagodne, to mogą stanowić ochronę przed drapieżnikami dla innych gatunków zwierząt. Instynktownie atakują psy i lisy i są wykorzystywane do ochrony stad owiec przed tymi zwierzętami. Szczególną protekcją otaczają młode jagnięta ze względu na silnie rozwinięty instynkt macierzyński.

Odchody alpak stanowią też doskonały nawóz dla roślin.

Alpaki do Polski zostały sprowadzone z Chile w 2004 roku. Ich hodowla w ostatnich latach staje się coraz bardziej popularna. Obecnie szacuje się, że populacja alpak w Polsce wynosi około 2 tys. osobników.

stado alpak